اندیشکده راهبردی تبیین – عراق از آن دست کشورهایی است که احتمالا تا سال‌های متمادی، امکان‌سنجی تجزیه در آن یکی از سوژه‌های ژورنالیستی و پژوهشی محسوب خواهد شد. نبود یک وحدت و هویت ملیِ منسجم، به‌مثابه چتری که آحاد ملت عراق را پوشش دهد، از جمله دلایل بروز و ظهور سیاسی و میدانی هویت‌های قومی و مذهبی در این کشور محسوب می‌شود. این، البته ریشه در تاریخ دارد. دولت‌سازی و ملت‌سازی تحمیلی که با قرارداد شوم سایکس-پیکو در سال 1917 بر سر میراث امپراتوری عثمانی آوار شد، زودتر از هر جای دیگر، در عراق تازه تاسیس‌شده خود را آشکار ساخت.[1] حتی اگر از اشغال عراق در سال 2003 توسط ایالات متحده آمریکا و متحدانش هم یاد نشود، همین قرارداد سایکس-پیکو، گویای نقش «مداخلات خارجی» در وضع کنونی عراق خواهد بود. توزیع قدرت، صرفا در میان عرب‌های سنی بدون نگاه به شیعیان، اکراد، ترکمن‌ها و … و حتی سرکوب اینان با سیاست‌های فرهنگی-اجتماعی هم‌چون جابجایی‌های جمعیتی و پای‌کوبیدن بر سیاست تعریب در مدارس و … همه از پیامدهای سیاست انگلیس در منطقه است. حتی زمانی که عراق در فضای جنگ سرد، تمام قد در بلوک شرق ایستاد، قدرت، چنان برای دولت‌مردان این کشور مزه کرد که آن‌چه انگلیس در این کشور کاشته بود را حالا بدون او، درو می‌کردند! همین عدم توازن در توزیع قدرت میان گروه‌های مختلف قومی و مذهبی هم باعث شد تا وقتی صدام سقوط کرد و شیعیان در انتخاباتی دموکراتیک، طبق پیش‌بینی‌های مبتنی بر میزان جمعیت، عمده کرسی‌های پارلمان را از آن خود کردند، اهل سنت عراق حتی اگر خود را تماما با صدام و حزبش هم هم‌صدا نمی‌دید، به این تغییر عادلانه در قدرت معترض شود. نگاهی به کنش‌‌های انتخاباتی گروه‌های اهل سنت در سال‌های 2004 و 2005 گویای نوعی سردرگمی است؛ آیا در همه‌پرسی قانون اساسی شرکت کنیم؟ آیا در انتخابات پارلمانی شرکت کنیم؟ اهل سنتی که تا پیش از 2003 خود را با وجود برخی انتقادات به صدام در راس قدرت می‌دید، حالا باید برای حضور و مشارکت در نظامی جدید تصمیم می‌گرفت. گزینه‌های متفاوتی روبروی آن‌ها بود؛ پذیرش و مشارکت در نظام جدید در عین حفظ رویکرد انتقادی، عدم پذیرش ساختارهای جدید و تحریم آن با دو رویکرد تخریبی و انزواگرایانه ، تلاش برای استقرار فدرالیسم در عراق و دستیابی به مدلی شبیه اقلیم کردستان و در نهایت تجزیه‌طلبی و ساز جدایی سیاسی و سرزمینی از حکومتی که عمده‌اش در دست شیعیان است.
این مقاله بر دو گزینه‌ی فدرالیسم و تجزیه‌طلبی تمرکز کرده و پس از بازخوانی رویکردهای برخی گروه‌های عراقی در این خصوص که در بخش نخست مقاله [2] تشریح شد، این بار به بررسی آراء نخبگان سیاسی اهل سنت نسبت به این دو گزینه، در شرایط جدید عراق خواهد پرداخت. اگر تا پیش از مانور قدرت داعش در عراق، عمده‌ی اهل سنت و نخبگان آن مخالف گزینه فدرالیسم بودند، حالا در این نظر، تغییرات معناداری رخ داده است که در ادامه بررسی می‌شود.
- خالد الملا رئیس جماعت علمای عراق
این گروه که می‌توان آن را همراه‌ترین گروه اهل‌سنت به دولت بغداد دانست، کاملا مخالف تجزیه عراق و حتی تشکیل یک اقلیم مجزا برای اهل سنت این کشور می‌باشد. خالد الملا در خصوص اقلیم سنی گفته است: «در پشت پرده‌ی دعوت‌ها برای ایجاد اقلیم سنی، دست‌‌های خارجی‌ها قرار دارد. این منطقه را نباید اقلیم سنی نامید چرا که به دست القاعده و حزب بعث ایجاد می‌شود . اهالی موصل از به‌حاشیه‌راندن اهل سنت سخن نمی‌گویند چرا که داعش، آن‌ها را کشته، گرسنگی داده و مردان و زنان‌شان را اعدام کرده است.»[3] او در خصوص خطرات اقلیم سنی و نظر مردم سنی نسبت به آن نیز می‌گوید: «اقلیم سنی، تخریب وطن است که اهل سنت در آن، بزرگ‌ترین خسران‌دیده خواهند بود. مردم سنی عراق آگاه‌تر و باهوش‌تر از مکر داعش هستند و هرگز به جدایی از فرزندان وطن‌شان راضی نخواهند شد.»[4]
خالد الملا نسبت به همایشی که اواسط فوریه 2017 در ژنو و با هدف بررسی «اقلیم سنی» برگزار شد هم گفته است: «تعجب می‌کنیم که چرا چنین نشست‌هایی در بغداد برگزار نشده و در کشورهای اروپایی برگزار می‌شود؟ چرا از اشخاص ملی اهل سنت یا شیعه دعوت نمی شود؟ برخی مشارکت‌کنندگان در نشست ژنو، در گذشته برنامه‌هایی داشتند که جز اذیت و آزار برای اهل سنت، دستاوردی نداشت و این نشست هم چنین آسیب‌هایی را افزایش داده و موجب مشکلات داخلی شده و آن‌ها را حل نمی‌کند.» او ضمن این‌که طرح تشکیل اقلیم سنی را در مقابل وحدت عراق عنوان کرد، نسبت به تلاش مشارکت‌کنندگان در نشست ژنو برای تشکیل لابی برای قرار دادن طرح اقلیم سنی در دستور کار سازمان ملل، هشدار داد.[5]
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
- ایاد السامرائی دبیرکل حزب اسلامی عراق
در سال 2014، هفتاد روز پس از اشغال موصل توسط داعش، ایاد سامرائی دبیرکل حزب اسلامی عراق در مقاله‌ای که در سایت شخصی‌اش منتشر کرد، ویژگی‌های برنامه‌ی اهل سنت در عراق را بیان کرد. او این بار و برخلاف برنامه سیاسی حزب در سال 2012، آشکارا از «اقلیم سنی» سخن گفته است. برخی از ویژگی‌های یک برنامه سنی پیشرفته از منظر او عبارت‌اند از؛ مسیر سیاسی و تائید منطقه‌ای و بین‌المللی، محکومیت تروریسم و اجتناب از آن، تشکیل اقلیم بر اساس قانون اساسی و تحکیم دموکراسی در اقلیم سنی و عراق.[6] سامرائی بعدها در مقاله‌ای دیگر، به انتقاداتی که در خصوص حمایت او از اقلیم سنی مطرح شده بود، پاسخ داد و این‌که تشکیل اقلیم منجر به تجزیه عراق می‌شود را رد کرده و اتفاقا مدعی شد که اعتراض به تشکیل اقلیم، به خصوص اگر در چارچوب قانون اساسی نباشد، منجر به تجزیه عراق خواهد شد.[7] خبرهایی در خصوص نقش آمریکا در خصوص تشکیل اقلیم سنی و روابط ایاد السامرایی با واشنگتن نیز منتشر شده است.[8]
- صالح مطلک رهبر «الجبهه العراقیه للحوار الوطنی»
صالح مطلک سابقه عضویت در حزب بعث صدامی را دارد. مطلک در انتخابات سال 2010 با ایاد علاوی نخست وزیر اسبق عراق ائتلاف کرد که با ائتلاف العراقیه در دومین انتخابات پارلمانی پس از سرنگونی رژیم صدام معدوم شرکت کرده بود. او پس از انتخابات پارلمانی 2010 با ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی ائتلاف کرد و البته به عنوان معاون مالکی در امور خدماتی هم تعیین شد. او در انتخابات سال 2014 رهبری ائتلاف العربیه را برعهده داشت.
صالح مطلک در سال 1392 و در حالی که معاون نوری المالکی بود، گفته بود که هر تلاشی برای ایجاد یک اقلیم سنی نشین در عراق موجب شعله ورشدن آتش جنگ میان شیعه و سنی خواهد شد. از همین رو از نخبگان اهل‌سنت این کشور خواسته بود تا هیچ گامی برای ایجاد یک اقلیم مستقل سنی‌نشین در عراق برداشته نشود.[9] اما نظر اعلانی و اِعمالی او حالا کاملا تغییر کرده است. او آشکارا در نشست‌هایی که با هدف تبیین و تسهیل ایجاد یک اقلیم سنی برگزار می‌شود، حضور می‌یابد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
- اسامه النجیفی، معاون رئیس جمهور عراق
اسامه النجیفی سیاست‌مدار اهل سنت عراق است که اکنون سمت معاون دوم رئیس جمهور عراق و رئیس ائتلاف «متحدون للإصلاح» را داراست. او پس از سقوط رژيم صدام در سال 2003 به همراه عشيره خود وارد عرصه سياسي عراق شد و حزب «تجمع عراقيون» را تاسيس كرد. النجیفی در انتخابات پارلمانی 2005 و 2010 در لیست العراقیه بود و در سال 2010 رئیس پارلمان عراق شد. او در 14 فوریه 2017 در گفتگو با شبکه‌ی رووداو وابسته به حزب دموکرات کردستان عراق، در خصوص اقلیم سنی گفته است: «مامعتقد هستیم تبدیل نینوا به اقلیم در چارچوب قانون اساسی، امری ضروری است. این امر باید پس از حل برخی قضایا با اقلیم کردستان و در چارچوب قانون اساسی صورت گیرد.»[10] اسامه النجیفی البته به‌طور محافظه‌کارانه‌ای میان تشکیل اقلیم سنی و اقلیم استانی تفاوت قائل می‌شود. او در گفتگو با روزنامه الحیات به این مساله پرداخته است: «موضوع اقلیم سنی به صورت حقیقی، تا کنون در سطح نظری هم مطرح نشده. آن‌چه موجود است، اقلیم‌های استان‌ها است و در جامعه بحثی در خصوص اقلیم سنی مطرح نیست. در برنامه‌ی سیاسی ما، اقلیم‌های استان‌های عراقی با مرزهای اداری مطرح است، نه اقلیم سنی به‌معنای مناطق سنی.» وقتی خبرنگار الحیات از او می‌پرسد چه فرقی میان اقلیم سنی و اقلیم‌های استان‌های سنی وجود دارد، او می‌گوید: «من به اقلیم استان‌ها با مرزهای اداری و صلاحیت‌های وسیع مبتنی بر قانون اساسی عراق اعتقاد دارم. لذا نه فقط از مناطق سنی بلکه از همه‌ی استان‌های عراق برای این امر دعوت می‌کنم چرا که این موضوع می‌تواند استمرار وحدت عراق و بقاء نظام سیاسی کنونی را تضمین کند.» او سپس به توضیح برخی مسائل مبتلابه اقلیم‌های استانی از جمله نحوه توزیع ثروت و مساله امنیت می‌پردازد. اسامه النجیفی در خصوص نیروهای امنیتی می‌گوید: «امنیت هر اقلیم با وجود نیروهای نظامی از فرزندان آن استان که از اعتماد مردم استان بهره‌مند هستند، تحقق می‌یابد. این برای امنیت داخلی اقلیم‌هاست و ارتش عراق که از نیروهای اقلیم‌ها و بر اساس نسبت جمعیت ساکنان هر اقلیم تشکیل شده، مسئول امنیت خارجی است البته با رهبری دولت فدرال.»[11] واقعیت این است که النجیفی اگرچه در روی کاغذ، میان اقلیم سنی و اقلیم استانی تفاوت قائل شده اما به نظر می‌رسد این تمایز صرفا جهت کاهش حساسیت دیگر بازیگران و استفاده حداکثری از ظرفیت فدرالیسم در قانون اساسی عراق می‌باشد.
- اثیل النجیفی، استاندار برکنارشده‌ی نینوا و فرمانده‌ی حشد الوطنی
اثیل النجیفی برادر اسامه و استاندار سابق نینوا است. او در خرداد 93 و زمانی که داعش به موصل حمله کرد، به اربیل فرار کرده بود. پارلمان عراق در خرداد 94 او را به اتهام جاسوسی برای بیگانگان و همکاری با داعش، از استانداری نینوا عزل کرد.[12] او در اطراف موصل، حشد الوطنی که یک گروه سنی است را تشکیل داده که مورد حمایت آمریکا و ترکیه می‌باشد. یکی از دلایل اعلانی ترکیه از حضور ارتشش در بعشیقه در نزدیکی موصل، ارائه آموزش‌های نظامی به این گروه بود. اثیل النجیفی که تحرکات بسیاری در خصوص تشکیل اقلیم سنی داشته و در همایش‌های مختلف خارجی نیز شرکت می‌کند، در همان هفته‌های نخست اشغال موصل از سوی داعش، با دعوت از اهل سنت برای تشکیل اقلیم سنی، گفته بود: «دیگر ممکن نیست که اهل سنت تحت شرایط گذشته باقی بمانند. ما نمی‌توانیم دیگر به ارتشی که در برابر اشغال موصل مقاومت نکرد و شهروندان را تنها گذاشت، اعتماد کنیم.»[13]
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
- سلیم الجبوری رئیس پارلمان عراق
سلیم الجبوری که اکنون رئیس پارلمان عراق است، یکی از چهره‌های سیاسی بارز میان اهل سنت می‌باشد. او که عضو حزب اسلامی عراق می‌باشد در سال 2011 به‌عنوان معاون دبیرکل این حزب معرفی شد. او یکی از اعضای ائتلاف متحدون للإصلاح که یکی از مهم‌ترین ائتلاف‌های اهل سنت عراق است، می‌باشد. سلیم الجبوری یا بنا بر جایگاه حقوقی خاص خود یعنی ریاست پارلمان یا بنا بر عقاید سیاسی خود سعی کرده است در نشست‌های اهل سنت که در خارج از عراق برگزار می‌شود، شرکت نکند. به‌عنوان مثال او در نشستی که در فوریه 2017 در ژنو برگزار شد، حضور نیافت. او حتی در نشست اربیل در آذر 1393 نیز حاضر نشد. چهره‌های مطرح سیاسی و برخی سران عشایر سنی در عراق با شرکت در این کنفرانس، پیرامون تشکیل ارتش سنی و اقلیم سنی گفتگو کرده بودند.[14] زمانی که خبری منتشر شد مبنی بر حضور نمایند الجبوری در نشست استانبول که در اواخر سال 95 برگزار شد، الجبوری با سرعت این خبر را تکذیب کرده و گفت: «ما همواره در گذشته و حال تاکید کرده‌ایم که علیه هرگونه تجمع یا دیداری که برای تجزیه عراق تلاش یا عراق را وامدار طرح های خارجی کند، می‌‌ایستیم.»[15] اما واقعیت است که عضویت او در حزب اسلامی عراق به دبیرکلی ایاد السامرایی می‌تواند تا حدی موضع او در خصوص اقلیم سنی را آشکار سازد. السامرایی آشکارا در پی تشکیل چنین اقلیمی است و الجبوری نیز معاون او بوده است. یکی از نمایندگان سابق عراق به نام حسن العلوی در گفتگو با روزنامه الشرق الاوسط، حزب اسلامی و رهبران برجسته‌ی آن، از جمله سلیم الجبوری را مشتاق به تشکیل اقلیم سنی دانسته است.[16] رعد الدهلکی دیگر نماینده سنی پارلمان عراق، ضمن دفاع از ایده‌ی اقلیم سنی، آن را طرحی دانسته که هنوز زمان اعلان رسمی آن فرا نرسیده است. او گفته که این طرح در چارچوب بحث اقلیم‌ها در قانون اساسی عراق مطرح می‌شود؛ چیزی که به گفته‌ی او، خواسته‌ی مردم بصره نیز می‌باشد. الدهلکی در نهایت سلیم الجبوری را به دلیل جایگاه برجسته‌ی سیاسی و هم‌چنین مقبولیتش میان گروه‌های سیاسی اهل سنت، رئیس این اقلیم دانسته است.[17] به نظر می‌رسد با توجه به پیوندهای حزبی الجبوری و ارتباطات گسترده‌ی او با اهل سنت، او با شیوه‌ی خود که متفاوت از شیوه‌ی امثال اثیل النجیفی است، سعی در تحقق اقلیم سنی دارد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr5', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr5", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
- خمیس الخنجر دبیرکل پروژه ی عربی در عراق
خمیس الخنجر پشتیبان اصلی تظاهرات‌های اهل سنت ضد حکومت عراق در سال 2013 میلادی بود. وی یکی از با نفوذترین و ثروتمندترین اشخاص اهل سنت عراق است که همیشه به‌صورت پنهان به دنبال عملیاتی کردن پروژه‌های خود است . رابطه وی با عربستان، ترکیه و اردن بسیار خوب است و به‌وسیله این روابط توانسته نفوذ خود را در بین اهل سنت عراق افزایش دهد. کارشناسان ایشان را به عنوان رهبر و مدیر تشکیل اقلیم اهل سنت معرفی می‌کنند.[18] او دبیرکل پروژه‌ی عربی در عراق است و در قبال مسائل مختلف، اعلام موضع می‌کند. گزارش‌های رسانه‌ای می‌گویند که او در سال 2015 برای ترویج ایده‌ی اقلیمی خاص برای اهل سنت، دفتری تبلیغی در واشنگتن ایجاد کرده و از گروه گلوفر پارک برای این امر کمک گرفته است. گروه گلوفر پارک را برخی از مسئولان سابق دولت بیل کلینتون و مسئولان تبلیغاتی حزب دموکرات آمریکا اداره می‌کنند.[19] ثروت عظیم الخنجر زمینه‌ی تلاش برای نفوذ بیشتر او در میان اهل سنت عراق را فراهم ساخته است. حمایت سیاسی همراه با کمک‌های مادی به اهل سنت عراق[20] و به خصوص آوارگان مناطقی که مورد هجوم داعش قرار گرفته‌اند، می‌تواند بیان‌گر توانایی الخنجر در متمرکزسازی اراده‌های مردمی اهل سنت برای تشکیل یک اقلیم سنی باشد. او که تشکیل اقلیم‌های استانی را تنها راه برای پایان درگیری‌ها و بی‌ثباتی‌ها در عراق می‌داند[21] حتی به مشکلات اقتصادی اقلیم سنی نیز اندیشیده و جذب سرمایه‌های میلیاردی ترکیه و دولت‌های عرب خلیج فارس را مطرح کرده است.[22] اگرچه خمیس الخنجر از منظر سیاسی، توان نقش‌آفرینی هم‌چون سلیم الجبوری و اسامه النجیفی را دارا نیست اما به دلیل ثروت عظیم و ارتباطات گسترده با دولت‌های عربی و آمریکا، یکی از چهره‌های اثرگذار در حوزه‌ی تشکیل اقلیم سنی محسوب می‌شود.
منابع:
[1] . خلیل‌الله سردارنیا. درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی خاورمیانه. تهران. نشر میزان. 1394.
[2] . سعید ساسانیان. «آیا اهل سنت عراق به‌دنبال تجزیه هستند؟/ بخش نخست». اندیشکده راهبردی تبیین. 29 فروردین 1395. قابل مشاهده در؛
[3] . http://manber.ch/old/news.php?action=view&id=25358
[4] . http://burathanews.com/arabic/news/305817
[5] . http://www.almuraqeb-aliraqi.org/archives/71868
[6] . «السامرائي يطرح ملامح المشروع السنّي في العراق». الوکالة الاخبارية. 27 آگوست 2014. قابل مشاهده در؛
http://www.ikhnews.com/index.php?page=article&id=129544
[7]. إياد السامرائي. «حول ( المشروع السنّي ) من جديد». سایت رسمی حزب اسلامی عراق. 31 آگوست 2014. قابل
http://www.iraqiparty.com/politics_item/7766/
[8] . به‌عنوان نمونه؛ «لماذا هددت واشنطن بسحب تأييدها للاقليم السني؟». الجورنال. قابل مشاهده در؛
http://journaliraq.com//لماذا-هددت-واشنطن-بسحب-تأييدها-للا-قلي
[9] . http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/?Id=42467
[10] . «أسامة النجيفي: من الضروري إنشاء إقليم في نينوى ونرفض دخول الحشد الشعبي إلى الموصل». رووداو. 14 فوریه 2017. قابل مشاهده در؛
http://www.rudaw.net/arabic/interview/140220172
[11] . «النجيفي لـ«الحياة»: معركة الموصل وشيكة … ولا مبرر لمشاركة الحشد الشعبي». الحياة. 26 فوریه 2016. قابل مشاهده در؛
http://www.alhayat.com/Articles/14160753
[12] . سعید ساسانیان. «عراق؛ تحولات سریع، ساختارهای کُند». اندیشکده راهبردی تبیین. 17 خرداد 1394. قابل مشاهده در؛
[13] . «النجيفي يدعو لتشكيل “إقليم السنة” ويؤكد أنه أصبح حاجة ملحة». السومرية نيوز. 3 تموز 2014. قابل مشاهده در؛
http://www.alsumaria.tv/news/104713
[14] . «مؤتمر أربيل يبحث في تشكيل إقليم سني». الحیاة. ١٩ ديسمبر/ كانون الأول ٢٠١٤. قابل مشاهده در؛
http://www.alhayat.com/Articles/6334173
[15] . «رئيس البرلمان العراقى: نرفض الوصاية الخارج أوالداخل على الإدارة العراقية». الیوم السابع. 11 مارس 2017. قابل مشاهده در؛
http://www.youm7.com/story/2017/3/11/3138219
[16] . «زيارة الجبوري «الشخصية» إلى واشنطن تطبخ «الإقليم السني» على نار الخلافات السیاسیة». الشرق الاوسط. 3 فوریه 2016. قابل مشاهده در؛
http://aawsat.com/home/article/559081
[17] . «الدهلكي:سليم الجبوري رئيسا لإقليم سنة العراق!». شبكة أخبار العراق. 21 مارس 2017. قابل مشاهده در؛
http://aliraqnews.com/?p=178408
[18] . کانال تلگرامی مطالعات عراق. 13 نوامبر 2016. قابل مشاهده در؛
https://t.me/iraqstudy/308
[19] . «خميس الخنجر.. الملياردير الطامح لزعامة سنة العراق». الجزیره. 12 ژوئن 2016. قابل مشاهده در؛
http://www.aljazeera.net/encyclopedia/icons/2016/6/9/ خميس-الخنجر-الملياردير-الطامح-لزعامة-سنة-العراق
[20] . «الشيخ خميس الخنجر للنازحين: لن نترككم وسنبقى معكم حتى عودتكم إلى مدنكم». المكتب الاعلامي الشيخ خميس الخنجر. 18 آپریل 2017. قابل مشاهده در؛
http://khamesalkhanjar.com/2017/04/ الشيخ-خميس-الخنجر-للنازحين-لن-نترككم-و/
[21] . «كل القوانين تجعل من صبغة الدولة دولة دينية والسنة فيها مهمشون لذلك لا يكون لدينا حل غير الذهاب إلى أقاليم المحافظات من أجل فك الاشتباك وحمايتنا». صفحه رسمی خمیس الخنجر در فیس بوک. 29 نوامبر 2016. قابل مشاهده در؛
https://www.facebook.com/khamesalkhanjar/?fref=ts
[22] . «الخنجر: انشاء اقليم سني اتحادي سيجذب استثمارات بالمليارات من تركيا ودول الخليج». رووداو. 2 ژوئن 2016. قابل مشاهده در؛
http://www.rudaw.net/arabic/middleeast/iraq/020620164
