♦️ تجارت ایران با عراق؛ مخاطرات و راهکارها

📝#تحلیل_کوتاه
📝📝#تحلیلگر #اندیشکده_راهبردی_تبیین

🔶 براساس گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد کشورهایی که ۸۰ درصد درآمد صادراتی ایران را تأمین می‌کنند از ۲۳ کشور در سال ۱۳۸۰ به ۹ کشور در سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است. در این میان چین، عراق و امارات از میان ۱۴۷ مقصد صادراتی ایران در سال ۱۳۹۷، مجموعا ۵۴ درصد ارزش صادرات کالاهای غیر نفتی را به خود اختصاص داده‌اند.

🔶 آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهند که سال ۱۳۹۷ حدود ۲۰ درصد ارزش دلاری صادرات ایران به عراق بوده و در سال گذشته این عدد به ۲۲ درصد رسیده است. به این فهرست البته باید صادرات روزانه یک‌هزار و ۵۰۰ مگاوات برق و ۳۰ میلیون متر مکعب گاز و همچنین صادرات خدمات فنی و مهندسی، درآمد حاصل از گردشگری و تجارت چمدانی را نیز اضافه کرد.

🔶 آمارهای مذکور، اهمیت عراق در تجارت خارجی ایران و البته دستاوردهای سال‌های اخیر را نشان می‌دهد. از چالش‌ها و مخاطرات اما نباید غافل ماند:

۱- بیشتر کالاهایی که به عراق صادر می‌شوند محصولات غذایی مانند رب، شیرینی، شکلات، پسته، فرآورده‌های لبنی، محصولات کشاورزی، مصنوعات پلاستیکی، محصولات فولادی و ساختمانی، محصولات بهداشتی و البته ماشین‌آلات کشاورزی است. به نظر می‌رسد صادرات کالاهای فناورانه و صنعتی، دارو و تجهیزات پزشکی، باید تقویت شود.

۲- افزایش سهم خدمات در روابط اقتصادی ایران با عراق، یک ضرورت است. توجه ویژه به تجارت خدمات‌محور می‌تواند به تداوم و تقویت روابط تهران و بغداد کمک کند. گسترش گردشگری سلامت در این چارچوب قابل اجراست.

۳- براساس آمارها حدود ۹ هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام در عراق وجود دارد. این ظرفیت می‌تواند زمینه‌ای برای افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق و همچنین حضور شرکت‌های پیمانکاری ایرانی در این کشور باشد. استفاده از تعدادی نیروی کار عراقی در هر پروژه نیز می‌تواند باعث تقویت انگاره‌های ذهنی نسبت به ایران شود.

۴- تجارت ایران با عراق، تقریباً یک‌طرفه است. یکی از راهکارهای افزایش سهم عراق از این تجارت، تولید مشترک است که می‌تواند هم در تأمین مواد اولیه و هم در فرآیند تولید محقق شود. بنابراین اجرای پروژه‌هایی با سرمایه‌گذاری و نیروی کار مشترک و تولید برندهای مشخص، علاوه بر توازن‌بخشی به روابط تجاری ایران با عراق، به ثبات صادرات ایران نیز کمک خواهد کرد.

۵- بخش خصوصی ایران برای دریافت مطالبات خود از تجار عراقی با مشکل خاصی روبه‌رو نیست. تحریم اما مانعی برای دریافت درآمد حاصل از فروش برق و گاز دولت ایران به عراق است. بنابراین ضمن تلاش برای حل این معضلات بانکی، بخش خصوصی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با عراق باید ترغیب و تقویت شود.

☘️ کانال مرجع در حوزه سیاست خارجی 🌿 اندیشکده راهبردی تبیین🌿

http://t.me/joinchat/AAAAADvAH-enX3cx_SOOlw

نعمتی