هجدهمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی ملل متحد در دوحه(آذر1391)، نشان دهنده ی راه دراز برای رسیدن به یک توافق عملی جهانی برای کاهش گازهای گلخانه ای و جلوگیری از گرمایش زمین بود. تاخیر یک روزه برای توافق برسر بیانیه ی پایانی بیانگر همین عدم وجود اراده ی لازم برای برداشتن گام های موثرتر است حداقل از طرف برخی از کشورها.
در این نشست بنا بر این بود که تامین مسائل مالی مبارزه با گرم شدن زمین و سوی دیگر کاهش تولیدگازهای گلخانه ای مورد بحث قرار گیرد و گامی به جلو برداشته شود که البته به نظر توافق قدرتمند نائل نیامد. شاید تنها نقطه ی قابل توجه در این بیانیه، مسئله ی جبران خسارت باشد که کشورهای ثروتمند را به مشارکت مالی در رفع خسارت های ناشی از گرم شدن آب و هوای زمین در کشورهای فقیر دعوت می نماید. مسئله ای که به نظر کلی می آید.
انتشارگازهای گلخانه ای باعث گرم شدن کره زمین، ذوب یخ های قطبی، افزایش آب دریاها و تغییردر الگوی ریزش باران و درنتیجه جاری شدن سیل و خشکسالی می شود و نقش اساسی در انتشار این گازها را کشورهای توسعه یافته و قدرت های نوظهور عهده دارهستند. پیمان کیوتو تنها موافقت نامه ی بین المللی برای جلوگیری از کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می باشد که امسال به پایان می رسد و عدم رسیدن اجلاس هجدهم به موافقت نامه ی دیگری در این حوزه باعث گردید تا این پیمان تا سال 2020 تمدید گردد. اما ایالات متحده هرگز پیمان کیوتو را تصویب نکرده است و از سوی دیگر ژاپن،روسیه، کانادا متعهد نیستند و از سوی دیگر کشورهای چین و هند نیز از زیریوغ این پیمان برکنار هستند و عملا این پیمان کشورهایی را زیرپوشش دارد که تنها 15% از گازهای گلخانه ای در جهان را منتشر می کنند.
در رابطه با این نشست وزیرمحیط زیست آلمان گفت:”موضوع اصلی این نشست، مسائل مالی و کاهش تولید گازهای گلخانه ای بود و من از این بابت متاسفم که هیچ موافقت نامه الزام آوری تصویب نشد.”
این مسئله در حالی صورت می گیرد که انتشارگازهای گلخانه ای چندان روبه کاهش نیست و هرروز به وخامت اوضاع افزوده می شود و کشورهای در حال توسعه نیز آسیب های فراوانی را متحمل می شوند و به نوعی قربانیان آن به شمار می روند.
آنچه مهم است و کشورهای در حال توسعه به حق بر آن تاکید می کنند این مسئله است که ثروتمند شدن کشورهای صنعتی به قیمت تغییر اقلیم جهانی صورت گرفته است و اینک ما نیز قربانیان این مسئله هستیم و از سوی دیگر صنعتی شدن این کشورها نیزانتشار گازهای گلخانه ای را در برخواهد داشت که کاهش انتشار این گازهای در کشورهای درحال توسعه با تکنولوژی ای که در اختیار این کشورها هست یعنی توقف توسعه. پس نیاز است که در تامین مالی رفع خسارات و کاهش انتشار، کشورهای صنعتی وارد عمل شوند و از سوی دیگر تکنولوژی و توانایی های فنی خود را در اختیار این کشورها قرار دهند. این مسئله ای است که این کشورها به دنبال آن هستند اما نتایج عملی چندان صورت نگرفته است. تلاش برای ایجاد صندوق جهانی به ارزش یکصد میلیارد دلارجهت مبارزه با تغییرات آب و هوایی تا سال 2020 به شکست انجامید و همچنان سازوکارهای اجرایی برای گام های عملی تر برای مبارزه با انتشارگازهای گلخانه ای چندان به نتیجه نرسیده است. البته رئیس سازمان محیط زیست ایران که رئیس هیئت ایرانی در کنفرانس هجدهم،حال و هوای نشست راچنین بیان کرد : ” اطمینان های زیادی برای اجرای تعهدات جهت تامین مالی 30میلیارد دلاری پروژه های مشترک از سوی کشورهای حاضر وجود دارد، اما کمک کشورهای صنعتی به کشورهای ضعیف در زمینه انتقال تکنولوژی در هاله ای از ابهام قراردارد”.
به نظر اجلاس دوحه نشان دهنده ی انشقاق زیادی مابین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه و از سوی دیگر اختلاف بین خود کشورهای توسعه یافته است. اختلافی که به نتیجه رسیدن را سخت و کند می کند و فرصت های نچندان زیاد برای تغییر سبک فعالیت های بشری را از جامعه بشری می گیرد. در مسئله تغییرات آب و هوایی کشورهای توسعه یافته و قدرت های نوظهور ، مسئولیت اصلی را بر عهده دارند مسئله ای که به نظر مهمتر از محکومیت ترکیه در دادگاه حقوق بشر اروپا باشد. مسئله ای که امروز همه ی جهان را درگیر نموده و موجودیت و حیات بشری را هدف گرفته است. تغییراتی که کشور ما نیز از آن متاثر است و از این بابت آسیب پذیر به نظر می آید به طوری که شهر سردسیری چون همدان در زمستان هوایی نیمه بهاری دارد و اصفهان شهری نسبتا خشک و گرم، سردسیر شده است.
